Cuộc đời của Shabkar

      Dưới đây là một đoạn trích từ The Life of Shabkar (Tạm dịch: Cuộc đời của Shabkar), một tác phẩm kết tinh những lời dạy của một du sĩ Tây Tạng ở thế kỷ mười tám, và là một minh chứng hùng hồn cho chân lý về sự thay đổi: “Một ngày nọ, tôi tới một đồng cỏ phủ đầy hoa để tận hưởng không khí trong lành. . . .Trong khi hát và an trú trong một trạng thái hay biết của tri kiến tuyệt đối, tôi đã nhận thấy giữa muôn vàn bông hoa trải ra ngan ngát trước mặt, có một bông hoa đặc biệt đang nhẹ lay trên cuống dài và tỏa ra hương thơm ngọt ngào. Khi nó đung đưa theo gió, tôi đã nghe thấy bài hát này trong tiếng thì thầm của những cánh hoa. . . .

Hỡi chàng trai sống cuộc đời trên núi

Xin dừng chân nghe tôi nói đôi lời

Tuy thẳng thắn nhưng chân thành nhất mực

Không muốn tổn thương cảm xúc của người.

Phải nói thật rằng anh chưa nhận thức

Lẽ vô thường của muôn kiếp nhân sinh

Khi cái chết chỉ là chuyện thường tình

Có thể tới bất ngờ không mong đợi.

Còn chân lý về tánh không cao vợi

Càng khó khăn để thấu hiểu tận tường.

Song thực ra nhận thức tính vô thường

Có thể đến từ những điều đơn giản

Với những ai kiến thức còn giới hạn

Những chuyện đời là bài giảng sâu xa.

Cũng như tôi, chỉ là một bông hoa

Vẫn cho anh một lời khuyên hữu ích.

Tôi đang sống một cuộc đời thỏa thích

Giữa đồng xanh, dưới ánh nắng chan hòa

Tôi nở xòe hết thảy những cánh hoa

Phô rực rỡ dưới bầu trời bát ngát.

Suốt cả ngày tôi vui chơi ca hát

Múa lượn, uốn mình theo gió reo vui.

Xung quanh tôi luôn đầy ắp tiếng cười

Của bầy ong đang vây quanh vui vẻ.

Khi trời mưa, những cánh hoa khép nhẹ

Chờ đến khi nắng đến lại nở bung.

Song dù tôi đang tươi đẹp vô cùng

Cũng đến lúc sẽ trở nên tàn úa.

Những sắc màu tươi xinh không còn nữa

Sương giá đêm ngày hủy hoại dần tôi

Đến một ngày khi nhìn lại, trời ơi!

Tôi đã thành một cành khô đen đúa.

Những ngọn gió không còn vui đùa nữa

Mà lạnh lùng, tàn nhẫn xé nát tôi

Cho đến khi thân xác đã rã rời

Thành cát bụi về hư không vĩnh viễn.

Chàng sơn cước, liệu rằng anh có biết

Bản thân anh cũng chẳng khác gì tôi.

Hiện thời anh thấy cuộc đời yên vui

Được tận hưởng biết bao điều đẹp đẽ

Anh đang có một thân hình trẻ khỏe,

Làn da căng, sức sống đang đầy tràn.

Nhưng như tôi, rồi cũng đến một ngày

Anh sẽ thấy mình chẳng còn trẻ nữa

Tuổi già rồi cũng đến ngay trước cửa

Da đồi mồi, mái tóc chẳng còn xanh

Bao sức lực thanh xuân đã bay nhanh

Lưng còng xuống, đầu gối không còn vững. . .

Sau bệnh tật là thần chết đang đứng

Giang hai tay tàn nhẫn ra đón chào.

Anh chẳng thể có được lựa chọn nào

Mà bắt buộc phải tuân theo quy luật. . .

Hỡi người bạn thích sống nơi ẩn dật.

Trên núi cao, cũng giống như tôi đây,

Một loài hoa sinh ra ở núi này,

Xin tặng anh một lời khuyên chân thật.

Nói tới đây, đóa hoa liền im bặt

Đứng lặng yên, bình thản giữa đất trời.

Để đáp lại, tôi cũng nói đôi lời:

Xin cảm ơn, hỡi đóa hoa tươi thắm,

Bài pháp vô thường sâu sắc tuyệt vời

Ta chẳng thể thay đổi kiếp luân hồi

Biết làm gì để sống đời bất diệt?

Nghe như thế, đóa hoa liền đáp tiếp:

Tất thảy pháp trong vòng xoáy luân hồi

Chẳng thể nào cứ trường tồn vĩnh viễn.

Cái gì đã sinh ra rồi sẽ diệt;

Có hợp thành ắt sẽ có chia ly;

Dù hưng thịnh có lúc ắt sẽ suy;

Đời được mất, có lên cao xuống thấp.

Hiểu vô thường nên tôi không bám chấp,

Sống an nhiên, buông bỏ những phù du,

Ngay từ giờ, dù cuộc sống như mơ,

Khi bản thân vẫn còn đang rực rỡ. . . .

Hãy như tôi, anh cũng nên từ bỏ

Bao hư vinh, bao ảo vọng hão huyền

Ngay khi vẫn đang còn là thanh niên,

Để chứng nghiệm sự an bình tối thượng.”3